МАСТӢ – БАРАД БА ПАСТӢ

Хабари нохуши дар яке аз рустоҳои Самарқанд дар ҳолати мастӣ зан ва ду фарзанди худро ба қатл расондани марде барқвор паҳн гардид.

Танҳо тайи даҳ моҳи соли равон дар ҳолати сархушӣ паси фармони мошин нишастани 206 шаҳрванди шаҳри Самарқанд, ки дар байни онҳо занону духтарон низ ҳастанду аксарон маҳз эшон сабабгори садамаи роҳ шудаанд, ҳар як фарди солимақлро ба ҳайрат мегузорад. Хидмати матбуоти корҳои дохилии вилоят хабар дод, ки аз ҳар чаҳор ҷиноят, яке дар ҳолати сархушӣ аз мастӣ рух додааст… Суҳбати мо бо сардухтури Маркази махсуси илмию амалии тиббии Вазорати нигаҳдории тандурустии ҷумҳурӣ, номзади фанҳои тиб Наргиза Кенҷаева маҳз дар ҳамин мавзӯъ буд. – Сабаби майзадагӣ он аст, ки организми инсон дар як шабонарӯз қариб панҷоҳ грамм спирт истеҳсол менамояд, – мегӯяд Наргиза Қувватовна. – Агар кас мунтазам нӯшокии спиртӣ истеъмол намояд, ғадудҳое, ки вазифаашон кор карда баромадани спирт аст, танбал мешаванд ва ахиран аз кор мебароянд. Зеро чун спирти «муфт» ба организми инсон дохил шуд, он ба спирти ройгон одат мекунад. Аз суиистеъмоли ин нӯшокӣ саломатии одам коҳиш ёфта, қобилияти ақлии ӯ заиф мешавад. Файласуфи араб Абулфараҷ (асри IX) чунин навиштааст: «Одами ба машрубот руҷӯъ карда, дорои чаҳор хислат аст, ӯ аввало ба товус табдил ёфта, ҳаракатҳои аҷиб мекунад. Сипас ба маймун бадал гардида, бо ҳама ҳазлу шӯхӣ менамояд, баъдан худро шер мепиндорад ва оқибат мисли хук ба обу гил ғел мезанад». – Муассисаи шумо бо кадом роҳҳо бар зидди майзадагӣ мубориза мебарад? – Дар шаҳри Самарқанд поликлиникаи махсус барои табобат аз нашъамандӣ, тамокукашӣ ва майзадагӣ мавҷуд, дар шаҳраки Ширини ноҳияи Ҷомбой муолиҷагоҳи дорои 280 кати табобатӣ, инчунин ҳушёрхона амал мекунанд. Беш аз 30 шифокор ва 120 ходими миёнаи махсуси тиббӣ шабу рӯз бо майзадагон ва нашъамандон сару кор доранд. Ходимони «Ёрии таъҷилӣ» бо васояти кормандони корҳои дохилӣ аз тамоми гӯшаву канори вилоят шахсони ба иллати майнӯшӣ гирифторшударо ба ин муассисаҳо меоваранд. Мо «меҳмонон»-и нохондаро қабул карда, ба табобати онҳо машғул мешавем. Дар муассисаи мо аксар табибони соҳибтаҷриба ва рӯҳшинос ҳастанд. Воқеан, мо алайҳи нашъамандӣ ва тамокукашӣ низ муборизаи беамон мебарем. Бояд таъкид кард, ки ҷинояткориҳои вазнин чун фаҳш, қотилӣ, таҷовуз, ғоратгарӣ маҳз туфайли нашъамандӣ ва майнӯшӣ рух медиҳанд. Бино ба маълумоти омор дар дунё беш аз 500 миллион ба ин дардҳои нанговар печида, аксари онҳо то 30 сола ҳастанд. Табибони мо Баҳром Назаров, Рустам Эшонқулов, Диловар Қосимова, Шоҳмаҳмуд Муллоев, Ҷӯрабек Юсуфов ва дигарон на танҳо бо дорувор, балки бо суҳбату маслиҳатҳои муфиди худ кӯшиш мекунанд, ки шахсони ба ин иллатҳо гирифторро аз ин бало раҳоӣ бахшида, ба ҳаёти солим баргардонанд. Бояд хотиррасон намуд, ки фарзандони майзадагон камақл, заиф, яъне бо нуқсонҳо ба дунё меоянд. Ин ҳақиқатро тиббиёт собит кардааст. Машрубот ба маънои том заҳри қотил ва фалаҷкунандаи организми инсон мебошад. Шайхурраис Ибни Сино таъкид кардааст, ки суиистеъмол аз он фаъолияти ҷигару майнаро вайрон мекунад ва ба марги бемаҳал меоварад. Бовар кунед, каси майзада ҳеҷ гоҳ боақлу доно, рамузфаҳму дақиқназар нахоҳад шуд. Баръакс, фикраш заифу кунд, қувваи ҳофизааш коҳиш меёбад. – Аз ҷониби муассисаи Шумо барои пешгирӣ кардан ва барҳам задани иллати майнӯшӣ чӣ гуна тадбирҳо андешида шудаанд? – Аз нӯшидан, носу тамокукашӣ даст кашдан душвор аст гуфтан, хатост. Ин андешаи мутлақо нодуруст аст. Агар кас иродаи матин ва қатъият дошта бошад, тарки ин иллатҳо душворие надорад. Медонам, ки бисёр касони соҳибирода аз иллатҳои зикршуда даст кашида, ҳоло хеле саодатманд гаштаанд. Дар ин бобат тарбияи бадан, гимнастика ва пиёда гаштан ба кас тавонмандӣ, неруи тоза мебахшад. Боиси хушнудист, ки дар кишвари мо барои тавоно, пурзӯр, солим будан тамоми шароит мавҷуд, истифодаи самарабахш аз онҳо гарави саломатист. Мусоҳиб Зоҳир ҲАСАНЗОДА, мухбири «Овози тоҷик» дар вилояти Самарқанд.

ТАФСИРИ ХУДРО ГУЗОРЕД: