Президенти Ҷумҳурии Ӯзбекистон Шавкат Мирзиёев бо даъвати Президенти Аморати Муттаҳидаи Араб Шайх Муҳаммад Ол Наҳаён бо сафари расмӣ дар шаҳри Абу-Дабӣ қарор дорад.
14 январ Сарвари давлати мо дар маросими кушодашавии Нишасти байналмилалии «Ҳафтаи рушди устувори Абу-Дабӣ» ва супоридани Ҷоизаи Шайх Зоид дар соҳаи рушди устувор иштирок кард.
Ҳафтаи рушди устувори Абу-Дабӣ як платформаи глобалӣ мебошад, ки соли 2008 аз ҷониби ҳукумати АМА ва ширкати «Masdar» барои ҳалли мушкилоти ҷаҳонӣ дар соҳаи рушди устувор таъсис дода шудааст. Ҳадафи форуми мазкур суръат бахшидан ба рушди устувор дар ҷаҳон, пешрафти иқтисодӣ, иҷтимоӣ ва экологӣ, таъмини амнияти озуқа ва об, пешбурди сарфаи энергия ва декарбонизатсия мебошад.
Дар рӯзномаи нишасти имсола масъалаҳои таъмини рушди устувор, пешбурди инноватсия ва технологияҳои нав дар соҳаи иқтисоди «сабз», таҳкими ҳамкориҳои минтақавӣ дар соҳаи амнияти энергетикӣ ва озуқаворӣ баррасӣ мегарданд.
Дар чаҳорчӯби форум ҳамчунин маросими ҷоизасупорӣ барои дастовардҳо дар соҳаи рушди устувор баргузор мешавад, ки ба номи асосгузори Аморат - марҳум Шайх Зоид Ол Наҳаён гузошта шудааст. Имсол ғолиби номинатсияи «Мактабҳои миёнаи ҷаҳонӣ» мактаби президентӣ дар шаҳри Тошканд эълон шуд.
Ҷоизаро Президенти Аморати Муттаҳидаи Араб Шайх Муҳаммад бин Зоид Ол Наҳаён супурд.
Президенти Шавкат Мирзиёев бо намояндагони мактаб вохӯрда, онҳоро бо ғалабаашон самимона табрик гуфт.
Сарвари давлат дар нишасти «Ҳафтаи рушди устувори Абу-Даби» суханронӣ кард.
Дар кори нишаст инчунин Президенти Аморати Муттаҳидаи Араб Шайх Муҳаммад Ол Наҳаён, Президенти Ҷумҳурии Озарбойҷон Илҳом Алиев, Президенти Ҷумҳурии Қазоқистон Қосим-Ҷомарт Тоқаев, Сарвазири Ҷумҳурии Итолиё Ҷорҷа Мелони, Сарвазири Малайзия Анвар Иброҳим, Сарвазири Ҷумҳурии Финландия Петтери Орпо, инчунин роҳбарони давлат ва ҳукуматҳои як қатор кишварҳои дигар, созмонҳои байналмилалӣ ва муассисаҳои молиявӣ иштирок доранд.
Мувофиқи рӯзномаи форуми мазкур масъалаҳои таъмини рушди устувор, пешбурди навовариҳо, иқтисоди «сабз» ва ҳамбастагии минтақавӣ муҳокима шуданд.
Дар суханронии худ сарвари давлати мо таъкид намуд, ки дар айни замон диверсификатсияи манбаъҳои энергия ва коҳиши ҷиддии ҳиссаи карбогидридҳо дар онҳо шартҳои асосии сабук кардани оқибатҳои тағйирёбии иқлим, таъмини рушди устувор ва амнияти глобалӣ мебошанд.
Қайд гардид, ки ҳадафи стратегии Ӯзбекистони Нав таъмини устувории экологӣ ва рушди иқтисодӣ тавассути гузариш ба модели рушди сарфаи захира ва «сабз» мебошад.
– Маҳз ба ҳамин хотир соли 2025-умро дар Ӯзбекистон «Соли ҳифзи муҳити зист ва иқтисодиёти «сабз» эълон кардем, – таъкид намуд Шавкат Мирзиёев.
Президенти Ӯзбекистон зикр кард, ки дар кишвари мо Стратегияи дарозмуддати рушди карбонпаст ва Барномаи миллии маблағгузории «сабз» таҳия шудаанд. Дар 5 соли наздик қисмҳои «сабз» дар лоиҳаҳои сармоягузорӣ то 50 фоиз зиёд карда мешаванд.
Корҳо барои татбиқи системаҳои миллӣ оид ба мониторинги партовҳои газҳои гулхонаӣ ва савдои квотаҳои партовҳо идома доранд. Ба нақша гирифта шудааст, ки то соли 2030 партовҳои газҳои гулхонаӣ бо афзоиши марҳилавии ин нишондиҳанда 35 фоиз кам карда шаванд.
Дар доираи барномаи «Макони сабз» дар кишвар корҳо оид ба кабудизоркунии на камтар аз 30 фоизи ҳудудҳои шаҳрӣ гузаронида мешаванд. Чораҳои низоми ноил шудан ба фарогирии 100-фоизаи кишоварзӣ бо технологияҳои сарфаи об амалӣ мешаванд.
Шавкат Мирзиёев ба рушди босуръати иқтидорҳои «сабз» барои пурра таъмин кардани ниёзҳои энергетикии иқтисодиёти рӯзафзуни кишвари мо таваққуф намуд.
– Дар 5 соли охир ба соҳаи энергетика тақрибан 20 миллиард доллар сармояи хориҷӣ ҷалб карда, иқтидорҳои муосири энергетикӣ бо 9,6 гигаватт ба кор дароварда шуданд. Аз ҷумла, 14 неругоҳи офтобӣ ва бодӣ бо иқтидори 3,5 гигаватт ва инчунин 2 системаи нигоҳдории энергияи тавонаш 300 мегаватт сохта шуданд, – қайд кард сарвари давлат.
Дар айни замон якҷо бо шарикони хориҷӣ зиёда аз 50 лоиҳаи бузург ба маблағи зиёда аз 26 миллиард доллар барои истеҳсоли умумии 24 гигаватт неруи барқ амалӣ карда мешавад. То соли 2030 ба нақша гирифта шудааст, ки ҳиссаи манбаъҳои барқароршавандаи энергия то 54 фоиз афзоиш ёбад.
– Имрӯз рушди «сабз» дар Ӯзбекистон ба сатҳи як ҳаракати умумимиллӣ бардошта шудааст, – изҳор дошт Шавкат Мирзиёев.
Сарвари давлати мо аҳамияти густариши ҳамкориҳои минтақавиро барои табдил додани Осиёи Марказӣ ба яке аз марказҳои рушди иқтисоди «сабз» ва «энергияи тоза» таъкид кард.
Қадамҳои аввал барои эҳёи Роҳи бузурги абрешим тавассути ҳамбастагии энергетикӣ гузошта шуданд. Созишномаи бисёрҷонибае, ки ба қарибӣ бо Қазоқистон ва Озарбойҷон дар доираи COP-29 ба имзо расид, имконият медиҳад, ки «энергияи сабз» ба Аврупо содир карда шавад.
– Мехоҳам махсус қайд намоям, ки Аморати Муттаҳидаи Араб шарики боэътимод ва стратегии мо дар соҳаи «энергияи сабз» мебошад, – изҳор дошт роҳбари Ӯзбекистон.
Дар солҳои охир портфели сармоягузорӣ бо Аморатҳо аз 26 миллиард доллар зиёд шудааст. Локомотиви асосии ин ҳамкориҳо лоиҳаҳои соҳаи энергияи барқароршаванда мебошанд.
Якҷоя бо ширкати Masdar панҷ иншооти истеҳсоли неруи барқ бо иқтидори умумии 1,5 гигаватт ба истифода дода шуданд. Се лоиҳа барои эҷоди иқтидорҳои истеҳсолӣ бо иқтидори 1,6 гигаватт амалӣ ва системаҳои нигоҳдории энергия бо иқтидори тақрибан 520 мегаватт-соат сохта мешаванд.
Лоиҳаҳои ба ин монанд ҳамчунин якҷо бо ширкатҳои пешқадами аморат, инчунин шарикон аз Арабистони Саудӣ, Қатар, Туркия ва Чин амалӣ мешаванд.
Президент Шавкат Мирзиёев дар бораи манфиатдории кишвари мо аз татбиқи якҷояи иқтидори бузурги Осиёи Марказӣ дар соҳаи энергияи офтобӣ, обӣ ва бодӣ, инчунин истеҳсоли гидрогени «сабз» изҳори назар кард.
Тибқи ҳисобҳои пешакӣ, танҳо дар Ӯзбекистон иқтидори истеҳсоли 500 гигаватт энергияи офтобӣ, 100 гигаватт бодӣ ва 10 гигаватт гидроэнергия вуҷуд дорад.
Минтақаи мо дорои захираҳои бузурги уран ва дигар сарватҳои муҳими стратегӣ мебошад.
– Мо омодаем ба шарикони хориҷии худ шароити беҳтаринро пешниҳод кунем, – таъкид намуд роҳбари Ӯзбекистон.
Ӯ марказҳои пешқадами илмӣ, коршиносон ва олимонеро, ки дар кори форум иштирок мекунанд, даъват намуд, ки бо Донишгоҳи «сабз», ки дар Тошканд кушода шудааст, дар татбиқи барномаҳои тадқиқотӣ ва инноватсионӣ фаъолона ҳамкорӣ намоянд.
Пешниҳод шуд, ки дар асоси ин донишгоҳ Шабакаи байналмилалии тадқиқотӣ оид ба мубориза бо таназзули замин ва биёбоншавӣ таъсис дода шавад.
Зикр гардид, ки дар нишастҳои COP-28 ва COP-29 дар Дубай ва Боку, инчунин дар дигар форумҳои байналмилалӣ Ӯзбекистон як қатор ташаббусҳоро барои мубориза бо оқибатҳои манфии тағйирёбии глобалии иқлим пешниҳод кард.
Таъсиси Маркази байналмилалии арзёбии зарар ва талафот, таъмини амнияти экосистемаҳои дарёӣ, таъсиси маркази минтақавии татбиқи технологияҳои сарфаи об, ташаккули бонки захираҳои генетикии растаниҳо ва ғайра аз ҷумлаи онҳост.
– Мо омодаем бо ҳамаи шариконамон дар ин самтҳо ба корҳои амалӣ шурӯъ кунем, – изҳор дошт Президенти Ӯзбекистон.
Сарвари давлат хабар дод, ки дар конфронси оянда оид ба мушкилоти глобалии иқлими Осиёи Марказӣ, ки имсол дар Ӯзбекистон баргузор мешавад, Консепсияи минтақавии рушди «сабз» пешниҳод хоҳад шуд.
Вай инчунин намояндагони кишварҳои иштирокчии нишастро ба Фестивали ҷаҳонии ташаббусҳои рақамии «сабз»-и ҷавонон, ки 15 май – дар Рӯзи байналмилалии иқлим дар минтақаи Наздиарал баргузор мегардад, даъват кард.
Дар анҷоми суханронии худ, роҳбари кишвари мо бори дигар омодагии Ӯзбекистони Навро барои ҳамкориҳои амалӣ дар роҳи рушди устувор ва «сабз» таъкид намуд.
Дар доираи барномаи кории сафар ба шаҳри Абу-Дабӣ Президент Шавкат Мирзиёев бо вазири зеҳни сунъии Аморати Муттаҳидаи Араб Умар бин Султон ал-Олама мулоқот кард.
Дар мулоқот инчунин роҳбарони ширкатҳои Presight Томас Прамотедам, AIQ Магҷан Кенесбай ва Khazna Ҳасан ал-Нақбӣ, президенти Донишгоҳи зеҳни сунъии ба номи Муҳаммад бин Зоид Эрик Синг иштирок карданд.
Ширкатҳои Presight, AIQ ва Khazna аз пешсафони соҳаи таҳлили маълумоти бузург ва зеҳни сунъӣ ба ҳисоб мераванд. Донишгоҳи зеҳни сунъӣ ба номи Муҳаммад бин Зоид аввалин муассисаи таҳсилоти олӣ дар ҷаҳон мебошад, ки ба таҳқиқот дар соҳаи зеҳни сунъӣ тахассус дорад.
Дар мулоқот роҳҳои густариши шарикии стратегӣ бо ширкатҳои аморат, ки ба рушди технологияҳои пешқадам ва татбиқи муваффақонаи онҳо дар соҳаҳои гуногун нигаронда шудаанд, баррасӣ гардид.
Оид ба густариши ҳамкорӣ дар рушди зеҳни сунъии тавлидӣ, аз ҷумла истифодаи «моделҳои бузурги забонӣ» дар энергетика ва таъсис додани маркази бузурги коркарди маълумот дар Тошканд созишномаҳо ба даст омаданд.
Ба фаъол намудани мубодилаҳо бо Донишгоҳи зеҳни сунъии ба номи Муҳаммад бин Зоид таваҷҷуҳи махсус зоҳир гардид. Президенти кишвари мо пешниҳод кард, ки барномаи таълимии донишҷӯён ба роҳ монда ва барои омода кардани кадрҳои баландихтисос дар ин соҳа «харитаи роҳ» таҳия шавад.
Нақшаҳо барои оғоз кардани лабораторияҳои муштараки илмӣ-таҳқиқотӣ, таъсиси кластерҳои технологӣ ва татбиқи қарорҳои инноватсионӣ барои амалиётҳои пардохти бесамар баррасӣ шуданд.
Сарвари давлат дар доираи барномаи сафар ба шаҳри Абу-Дабӣ бо ҳайати ширкатҳои пешқадами Аморати Муттаҳидаи Араб бо роҳбарии вазири сармоягузории АМА, директори генералии холдинги ADQ Муҳаммад Ҳассан ал-Сувайди мулоқот кард.
Дар мулоқот роҳбарони ширкатҳои AD Ports Group Муҳаммад Ҷума ал-Шамисӣ, Tadweer Али ал-Доҳирӣ, Plenary Group Мустафо Фахур ва DUCAB Муҳаммад ал-Курашӣ иштирок намуданд.
Ин ширкатҳо аз пешсафони ҷаҳонӣ дар соҳаҳои худ бо сарвати умумии зиёда аз 200 миллиард доллар мебошанд.
Имкониятҳои васеъ намудани ҳамкориҳои амалӣ ва афзоиши портфели сармоягузорӣ дар соҳаҳои технологияи олӣ баррасӣ шуданд.
Бо қаноатмандии зиёд қайд гардид, ки шарикӣ бо АМА дар самтҳои гуногуни иқтисодиёт босуръат рушд мекунад. Чораҳои муштарак барои пешбурди сармоягузорӣ, рушди саноат ва технологияҳои пешқадам андешида мешаванд.
Қадамҳои минбаъда барои густариши ҳамкориҳои мутақобилан судманд бо ҳар як ширкат муайян шуданд. Сухан дар бораи лоиҳаҳои муштарак дар соҳаҳои рушди инфрасохтор, шаҳрсозӣ, энергетика, нақлиёт ва логистика, саноати кӯҳӣ, электротехника, хоҷагии коммуналӣ ва ғайра меравад.
Созишномаҳо дар бораи суръат бахшидан ба татбиқсозии лоиҳаҳо оид ба ҷорӣ намудани технологияҳои нав, истифодабарии конҳои маъданҳои нодир, рушди роҳҳои оҳани минтақавӣ ва таъсис додани «бандарҳои хушк», истеҳсоли маҳсулоти кабелӣ, пешбурди лоиҳаҳои ШДХ дар соҳаи маориф ва нигаҳдории тандурустӣ имзо шуданд.
Дар анҷоми мулоқот қабули «харитаи роҳ» оид ба тамоми самтҳои ҳамкориҳои амалии дуҷониба мувофиқа карда шуд.
Президент Шавкат Мирзиёев бо ҳайати Аморати Муттаҳидаи Араб бо сарварии вазири энергетика ва инфрасохтор Суҳайл Муҳаммад Ал-Мазруӣ мулоқот кард.
Дар вохӯрӣ роҳбарони ширкатҳои Masdar Муҳаммад Ҷамил Ал-Рамоҳӣ, TAQA Ҷасим Ҳусайн Табет, TAQA WaterSolutions Аҳмад Ал-Шамсӣ ва Etihad Water&Electricity Юсиф ал-Алӣ низ иштирок карданд.
Ширкатҳои зикршуда дар ҷаҳон истеҳсолгарон ва операторони пешқадам дар соҳаҳои таъминоти энергетикӣ, таъминоти об ва идораи низомҳои софкунӣ ба шумор мераванд.
Нақшаҳо бобати татбиқ намудани лоиҳаҳои сармоявӣ дар кишвари мо, пеш аз ҳама, дар соҳаҳои энергетикаи сабз, бозсозии шабакаҳои хидмати коммуналӣ ва беҳтар намудани таъминоти оби ошомиданӣ баррасӣ шуданд.
Роҳбари давлати мо бо қаноатмандии бузург қайд намуд, ки ҳамкориҳои тарафайни стратегӣ дар соҳаи энергатика муҳаррики ҳамкориҳои дуҷониба мебошанд.
Дар самти мазкур муштаракона 5 лоиҳаи арзишашон 1,5 миллиард долларина ба истифода супурда шудааст. Моҳи декабр дар вилояти Навоӣ ниругоҳи бодии иқтидораш 500 мегаватт ба кор шурӯъ кард, сохтмони як қатор иншооти дигар фаъолона идома дорад.
Президенти Ӯзбекистон нақшаи ширкатҳоро бинобар вусъат додани иқтидори ниругоҳҳои дар амали гармӣ, бозсозии шабакаҳои камволтаи электрӣ, тезондани сохтмони ГЭС-ҳои нав, низомҳои нигоҳдории энергияи электрӣ, ниругоҳҳои бузурги офтобӣ ва обиро дар минтақаҳои кишвари мо дастгирӣ намуд.
Ғайр аз ин имкониятҳои зиёд барои рушди шабакаҳои таъминоти об ва бунёди иншооти нави тозакунӣ дар раванди шарикии давлатию хусусӣ таъкид шуданд.
Дар идомаи барномаи сафари кории худ ба шаҳри Абу-Дабӣ Президенти Ҷумҳурии Ӯзбекистон Шавкат Мирзиёев роҳбарони ширкатҳои AMEA Power Ҳусайн ал-Новайс, M42 Ҳасан Ҷасим ал-Новайс ва IFFCO Group Шераз Алланро қабул кард.
AMEA Power – ширкатест, ки дар соҳаи энергетикаи барқароршаванда босуръат инкишоф меёбад. Он дорои маҷмӯи лоиҳаҳо бо иқтидори умумии зиёда аз 6 гигаватт дар 20 кишвар аст. M42 – аз ширкатҳои пешсаф дар соҳаи хидматрасониҳои тиббӣ бо истифода аз технологияҳои инноватсионӣ аст. IFFCO Group зиёда аз 100 брендро дар соҳаи озуқаворӣ идора мекунад.
Масъалаҳои пешбурди лоиҳаҳои муштарак ва афзоиши ҳамкориҳои инноватсионӣ бо ширкатҳои аморат дар соҳаҳои энергетика, инноватсия, нигаҳдории тандурустӣ ва саноати озуқаворӣ баррасӣ шуданд.
Бо қаноатмандӣ таъкид гардид, ки ҳамкориҳо бо ширкати AMEA Power босуръат рушд мекунанд. Ба суръат бахшидан ба татбиқи лоиҳаҳо дар бунёди неругоҳҳои бодӣ, системаҳои захиракунии энергия ва эҷоди истеҳсолоти баландтехнологӣ дар соҳаи нафту кимиё эътибори махсус дода шуд.
Ғайр аз ин, ба таҳкими шарикии мутақобилан судманд бо ширкати M42 дар соҳаи геномика ва бо IFFCO Group дар истеҳсоли қисмҳо барои саноати озуқаворӣ ва кимиёи маишӣ таваҷҷуҳ зоҳир гардид.
Сафари расмии Президент Шавкат Мирзиёев ба Аморати Муттаҳидаи Араб идома дорад.
ӮзА.
