Президент Шавкат Мирзиёев 22 январ бо тақдимоти вазифаҳои афзалиятнок дар соҳаи таълими олӣ ва илм шинос шуд.
Ба ин соҳа ҳамчун рукни рушди кишварамон таваҷҷуҳи хоса зоҳир мегардад. Мактабҳои нави олӣ кушода шуданд, фарогирӣ бо таълими олӣ ба дараҷаи назаррас васеъ гардид. Дар баробари ин дар раванди таълим дигаргуниҳои сифатӣ ба амал бароварда мешаванд.
Соли гузашта барномаҳои бакалаврӣ оптимизатсия карда шуда, зиёда аз 1200 барномаи таълимӣ ба стандартҳои хориҷӣ мутобиқ карда шуданд. Аз ҷумла, талаботи тахассусӣ барои хатмкунандагон комилан нав карда шуда, самтҳои замонавӣ аз қабили манбаъҳои барқароршавандаи энергия, муҳандисии экологӣ ва муҳандисии биосистема кушода шудаанд. То соли хониши оянда боз ҳазор барномаи таълимӣ ва китобҳои дарсиро нав кардан лозим аст.
Барои соли ҷорӣ як қатор тадбирҳои муҳим ба нақша гирифта шудаанд. Аз ҷумла, беш аз 2 ҳазор барномаи таълимӣ дар асоси барномаҳои донишгоҳҳои 300 донишгоҳи беҳтарин такмил дода мешавад. 45 барномаи таълимӣ аз аккредитатсияи байналмилалӣ мегузаранд. Тамоми ҳайати донишҷӯён ба хизмати идораҳои ЗАГС фаро гирифта шуда, боз 50 ҳазор нафар донишҷӯён ба таълими дугона ҷалб карда мешаванд.
Пешбинӣ шудааст, ки неруи илмии мактабҳои олӣ то 55 дарсад афзоиш дода, тахассуси 5 ҳазор омӯзгор дар хориҷа баланд бардошта шавад. Инчунин ба 25 адад расондани шумораи мактабҳои пешқадами муҳандисӣ ва 10 баробар зиёд кардани арзиши лоиҳаҳои якҷоя бо корхонаҳои саноатӣ пешбинӣ шудааст. Дар муаррифӣ масъулин аз нақшаҳои ояндаашон гузориш доданд.
Бар асоси маълумоти мавҷуда, ҳангоми қабул ба муассисаҳои таҳсилоти олӣ принсипи «аввал тест, баъд интихоб» ҷорӣ карда шудааст, грантҳои давлатӣ бошанд, бо дарназардошти қобилиятҳои донишҷӯён тақсим мешаванд. Дар 40 донишгоҳе, ки мустақилияти молиявӣ гирифтаанд, офисҳои сабткунанда таъсис дода шуданд. Дар натиҷа, штати деканатҳо ва шӯъбаҳо 20 фоиз коҳиш ёфта, 30 намуди хизматрасонӣ ба формати рақамӣ гузаронида шуд.
Бар асоси ин таҷриба, супориш дода шуд, ки дар дигар донишгоҳҳо низ офисҳои ба ин монанд ташкил карда шаванд ва системаи ягонаи рақамӣ, ки хизматрасониҳои таълимӣ ва илмиро дар бар мегирад, ҷорӣ карда шавад.
Бо мақсади густариши ҳамгироии таълим ва амалия, таҳсилоти дуалӣ ҷорӣ мегардад. Айни ҳол 15 ҳазор донишҷӯ ба 957 корхона пайваст шудаанд. Аммо, таваҷҷуҳи корхонаҳо ба чунин шакли ҳамкорӣ то ҳол паст аст. Аз ин рӯ, пешниҳод шудааст, ки корхонаҳои иштироккунанда дар таҳсилоти дуалӣ ҳавасманд карда шаванд.
Дар ҷамъомади видеоселекторӣ 20 июни соли 2024, роҳбари давлат супориш дод, ки дар ҳар як минтақа мактабҳои олии техникии нав ва муҳандисии пешқадам таъсис дода шаванд. То ба имрӯз, донишгоҳҳои техникӣ дар Термез, Андиҷон ва Қаршӣ ва инчунин 8 мактаби муҳандисӣ кушода шудаанд.
Дар ҷамъомад лоиҳаҳо барои таъсиси донишгоҳҳои техникӣ дар Нуқус, Бухоро, Фарғона ва Намангон пешниҳод шуданд. Дар доираи ин лоиҳаҳо, кушодани самтҳои нави таҳсил, ҷорӣ кардани барномаҳои хориҷӣ, густариши иштироки донишҷӯён дар корҳои илмӣ-инноватсионӣ ва ҷалби шарикони саноатӣ ба донишгоҳҳо пешбинӣ шудааст.
Умуман, бо муттаҳид кардани 35 муассисаи таълимӣ, таъсиси 22 донишкадаи техникӣ дар назар аст. То охири сол кушодани боз 17 мактаби муҳандисӣ ба нақша гирифта шудааст.
Дар солҳои охир иқтидори илмии донишгоҳҳо аз 41 то 45 фоиз афзудааст. Аммо аксари таҳқиқоти илмӣ тамоюлҳои муосири саноат ва истеҳсолотро фаро намегиранд.
Масалан, дар ду соли охир 25 фоизи арзиши умумии иловашуда дар саноат ва 22 фоиз дар кишоварзӣ ташаккул ёфтааст. Дар ҳамин ҳол, ҳамагӣ 14 фоизи рисолаҳои ҳимояшуда ба мушкилоти саноат ва танҳо 4 фоиз ба масъалаҳои кишоварзӣ бахшида шудаанд.
Аз ин рӯ, дастур дода шуд, ки ҳангоми тақсими квотаҳои докторантура ба соҳаҳои пешбари иқтисодиёт диққати бештар дода ва тартиби додани унвонҳои илмӣ такмил дода шавад. Ҳамчунин, зарурати баланд бардоштани маҳорати касбии омӯзгорон таъкид гардид.
Тарбияи ҷавонон низ ба масъалаҳои маърифат ва варзиш таваҷҷуҳи махсус доданро талаб мекунад. Дар ин самт барномаҳои «Панҷ ташаббус», «Маърифат улашиб», «Лигаи варзишии донишҷӯён», «Заковат» ва дигарон амалӣ карда мешаванд. Дар ҷамъомад дар бораи чораҳо оид ба фарогирии пурраи донишҷӯён ба лоиҳаҳои маънавию маърифатӣ, варзишӣ ва зеҳнӣ, инчунин таҳкими ҳисси ватандӯстӣ дар байни ҷавонон маълумот дода шуд.
