ДАР БОРАИ ТАСДИҚИ КОНСЕПСИЯИ РУШДИ ҶОМЕАИ ШАҲРВАНДӢ ДАР СОЛҲОИ 2021-2025

Солҳои охир оид ба дастгирии ташкилотҳои ғайридавлатию ғайритиҷоратӣ ва институтҳои дигари ҷомеаи шаҳрвандӣ, мустаҳкам кардани шарикии иҷтимоӣ байни онҳо ва мақомоти давлатӣ, татбиқи назорати самараноки ҷамъиятӣ, инчунин такмил додани пойгоҳи ҳуқуқии танзимкунандаи соҳаи мазкур пайваста корҳо ба роҳ монда шуданд.

Солҳои охир оид ба дастгирии ташкилотҳои ғайридавлатию ғайритиҷоратӣ ва институтҳои дигари ҷомеаи шаҳрвандӣ, мустаҳкам кардани шарикии иҷтимоӣ байни онҳо ва мақомоти давлатӣ, татбиқи назорати самараноки ҷамъиятӣ, инчунин такмил додани пойгоҳи ҳуқуқии танзимкунандаи соҳаи мазкур пайваста корҳо ба роҳ монда шуданд.
Аз ҷумла, дар чор соли охир аз буҷаи давлатӣ барои дастгирии зиёда аз 1 270 лоиҳаи ташкилотҳои ғайридавлатию ғайритиҷоратӣ ва институтҳои дигари ҷомеаи шаҳрвандӣ ба ҳисоби117 миллиард сӯм маблағ ҷудо карда шудааст.
Дар натиҷаи андешидани чораҳо пойгоҳи меъёрию ҳуқуқӣ такмил дода шуд, ки ба ташкилотҳои ғайридавлатию ғайритиҷоратӣ кафолати ҳуқуқӣ медиҳад ва ба талаботи муосири демократӣ ва стандартҳои байналмилалӣ ҷавобгӯ мебошад.
Дар натиҷа, тақрибан 20 қонун, ҳуҷҷатҳои Президенти Ҷумҳурии Ӯзбекистон ва қарорҳои ҳукумат қабул карда шуданд.
Дар назди Президенти Ҷумҳурии Ӯзбекистон Палатаи ҷамъиятӣ таъсис дода шуд, ки фаъолияти он ба ифодаи манфиатҳои ташкилотҳои ғайридавлатию ғайритиҷоратӣ, иҷрои нақши пули байни онҳо ва давлат, инчунин бо мақсади ҷорӣ намудани воситаҳои нави муассири муколамаи кушод бо аҳолӣ фаъолияти шӯроҳои ҷамъиятии назди мақомоти давлатӣ ба роҳ монда шудааст.
Бо мақсади ҳавасманд намудани намояндагони ташкилотҳои ғайридавлатию ғайритиҷоратие, ки дар ташаккул ва рушди ҷомеаи озоди шаҳрвандӣ, ҳимояи ҳуқуқҳои инсон, манфиатҳои қонунӣ ва арзишҳои демократии шахс, баланд бардоштани маданияти сиёсӣ ва маърифати ҳуқуқии аҳолӣ дар мамлакати мо ҳиссаи муносиб ҳамроҳ намудаанд, нишони сарисинагии «Барои саҳмгузорӣ дар рушди ҷомеаи шаҳрвандӣ» таъсис дода, 126 нафар фаъолони ин соҳа бо ин мукофоти олӣ сарфароз гардонда шуданд.
Дар натиҷаи андешидани тадбирҳо шумораи ташкилотҳои ғайридавлатию ғайритиҷоратие, ки институтҳои асосии ҷомеаи шаҳрвандӣ мебошанд, дар тӯли чор соли охир 20,7 фоиз зиёд шуд, аз ҷумла 187 ташкилоти ғайридавлатию ғайритиҷоратии ҷумҳуриявии калон ба фаъолият шурӯъ карданд.
Ҳамзамон, бояд ин корро ба марҳилаи сифатан нав бардошт ва дурнамои кӯтоҳ ва миёнамӯҳлати рушди ҷомеаи шаҳрвандиро дар мамлакати мо муайян намуд.
Бо мақсади такмили минбаъдаи асоси ташкилию ҳуқуқии рушди ҷомеаи шаҳрвандӣ, баланд бардоштани нақш ва аҳамият, фаъолияти иҷтимоӣ ва самаранокии фаъолияти ташкилотҳои ғайридавлатию ғайритиҷоратӣ, инчунин таъмини иҷрои барномаҳои давлатӣ татбиқи Стратегияи амалиёт оид ба панҷ самти афзалиятноки рушди Ҷумҳурии Ӯзбекистон дар солҳои 2017-2021 дар «Соли рушди илм, маърифат ва иқтисодиёти рақамӣ» ва дар «Соли дастгири ҷавонон ва мустаҳкамсозии сиҳатии аҳолӣ»:
1. Консепсияи рушди ҷомеаи шаҳрвандӣ дар солҳои 2021–2025 (минбаъд — Консепсия) мутобиқи замимаи №1 тасдиқ карда шавад.
2. Инҳо самтҳои афзалиятноки Консепсия муайян карда шаванд:
мунтазам такмил додани асосҳои ҳуқуқии рушди ҷомеаи шаҳрвандӣ;
расондани кӯмак ба институтҳои ҷомеаи шаҳрвандӣ ва такмили минбаъдаи механизми дастгирии давлатии онҳо; 
фароҳам овардани шароити зарурӣ барои иштироки фаъолонаи институтҳои ҷомеаи шаҳрвандӣ дар идоракунии давлатӣ ва ҷамъиятӣ; 
тавсеаи минбаъдаи иштироки институтҳои ҷомеаи шаҳрвандӣ дар татбиқи лоиҳаҳои давлатии иҷтимоӣ;
таъмини рӯшодии фаъолияти институтҳои ҷомеаи шаҳрвандӣ.
3. Инҳо тасдиқ карда шаванд:
«Харитаи роҳ» оиди дар соли 2021 татбиқ намудани Консепсияи рушди ҷомеаи шаҳрвандӣ дар солҳои 2021–2025 (минбаъд — «Харитаи роҳ») мутобиқи замимаи № 2;
Нишондиҳандаҳои мақсадноки рушди ҷомеаи шаҳрвандӣ дар солҳои 2021–2025 (минбаъд — Нишондиҳандаҳои мақсаднок) мутобиқи замимаи № 3.
4. Муқаррар карда шавад, ки:
а) Консепсия зина ба зина тавассути «Харитаи роҳ», ки алоҳида бо қарори Девони Вазирон дар ҳар ду сол тасдиқ мегардад, амалӣ гардонда мешавад;
б) Нишондиҳандаҳои мақсаднок инҳоро пешбинӣ менамоянд:
 афзоиши ҳаҷми дастгирии давлатӣ ба ташкилотҳои ғайридавлатию ғайритиҷоратӣ ва институтҳои дигари  ҷомеаи шаҳрвандӣ дар шакли субсидия, грантҳо ва фармоишҳои иҷтимоӣ на камтар аз 1,2 маротиба дар соли 2021 ва дар соли 2025 1,8 маротиба;
ҷудо намудани маблағ дар ҳаҷми 16 миллиард сӯм дар соли 2021 ва 70 миллиард сӯм дар соли 2025 ба фондҳои ҷамъиятӣ оид ба дастгирии ташкилотҳои ғайридавлатию ғайритиҷоратӣ ва институтҳои дигари ҷомеаи шаҳрвандии назди Ҷоқарги Кенеси Ҷумҳурии Қароқалпоқистон, Шӯроҳои депутатҳои халқи вилоятҳо ва шаҳри Тошканд;
расонидани шумораи аъзои Ассотсиатсияи миллии ташкилотҳои ғайридавлатию ғайритиҷоратии Ӯзбекистон то 10 фоиз нисбат ба шумораи умумии ташкилотҳои ғайридавлатию ғайритиҷории дарамали соли 2021 ва дар соли 2025 то 30 фоиз;
дар фаъолияти шӯроҳои ҷамъиятии назди ҳар як мақомоти давлатӣ (нисбат ба шумораи умумии намояндагони ташкилотҳои ғайридавлатию ғайритиҷоратии ба ҳайати шӯроҳои ҷамъиятӣ дохилшуда) то соли 2021 то 5 фоиз ва 25 фоиз;
дар соли 2025 расондани шумораи намояндагони ташкилотҳои ғайридавлатию ғайриҳукуматии бо ташаббуси шаҳрвандон таъсисёфта;
таъмини расондани шумораи умумии пешниҳодҳо, ки аз ҷониби ташкилотҳои ғайридавлатию ғайритиҷоратӣ ба ташкилотҳои сатҳи болоӣ оид ба такмил додани қонунгузорӣ ворид шудаанд, то 1000 дар соли 2021 ва дар соли 2025 то 5000;
расондани шумораи созмонҳои ғайридавлатию ғайритиҷоратие, ки дар татбиқи барномаи давлатии соли  дар мамлакати мо эълоншуда иштирок мекунанд, ба 30 дар соли 2021, барномаи давлатӣ дар соли 2025 - ба 50;
кам кардани шумораи ҷиноятҳое, ки аз ҷониби ташкилотҳои ғайридавлатию ғайритиҷоратӣ содир карда мешаванд (нисбат ба шумораи умумии қонуншиканиҳои дар соли 2020 содиршуда), дар соли 2021 3,8 фоиз ва дар соли 2025 19,2 фоиз тавассути содда кардани расмиёти мавҷуда ва тақвияти чораҳои пешгирикунанда;
бозомӯзӣ ва такмили ихтисоси 50 роҳбари ташкилотҳои ғайридавлатию ғайритиҷоратӣ дар соли 2021 ва 250 дар соли 2025 дар Академияи идоракунии давлатӣ.
5. Тартибе муқаррар карда шавад, ки мувофиқи он аз 1 апрели соли 2021:
Индекси рӯшодии фаъолияти ташкилотҳои ғайридавлатию ғайритиҷоратӣ ҷорӣ карда мешавад ва дар охири ҳар сол дар асоси корҳое, ки ташкилотҳои ғайридавлатию ғайритиҷоратӣ анҷом медиҳанд, сатҳи шарикии иҷтимоӣ, самаранокии субсидияҳои ҷудошуда, грантҳо ва фармоишҳои иҷтимоӣ ва дигар нишондиҳандаҳои муҳими фаъолият рейтинги онҳо тартиб дода мешавад;
Индекси рӯшодии фаъолияти ташкилотҳои ғайридавлатию ғайритиҷоратӣ бо тартиби муқарраркардаи Палатаи ҷамъиятии назди Президенти Ҷумҳурии Ӯзбекистон (минбаъд — Палатаи ҷамъиятӣ), Ассотсиатсияи миллии ташкилотҳои ғайридавлатию ғайритиҷоратии Ӯзбекистон ва Вазорати адлия ташаккул дода мешавад ва натиҷаҳои индекс дар веб-сайтҳои расмии онҳо  нашр карда мешаванд;
таҳия ва дар амалия пурра татбиқ намудани Индекси шаффофияти фаъолияти ташкилотҳои ғайридавлатию ғайритиҷоратӣ ба зиммаи мақомоти адлия гузошта мешавад.
Вазорати адлия (М. Икромов) якҷоя бо Палатаи ҷамъиятӣ ва Ассотсиатсияи миллии ташкилотҳои ғайридавлатию ғайритиҷоратии Ӯзбекистон (Н. Алимов) бояд дар муддати ду моҳ тартиби ташаккули Индекс шаффофияти фаъолияти ташкилотҳои ғайридавлатию ғайритиҷоратиро таҳия ва тасдиқ кунад. 
6. Институти намояндаи доимии ташкилотҳои ғайридавлатию ғайритиҷоратие, ки дар ҷаласаҳои Палатаи қонунгузории Олий Маҷлис ва кумитаҳои (комиссияҳои) он (минбаъд – намояндаи доимӣ) иштирок мекунанд, ба кор дароварда шавад.
Вазифаҳои асосии намояндаи доимӣ ҷорӣ намудани шарикии иҷтимоӣ, механизмҳои самарабахши назорати ҷамъиятӣ ҳангоми муҳокима ва дар ҷамъомадҳо оид ба лоиҳаҳои қонунҳо ва масъалаҳое, ки ба салоҳияти палатаи поёнӣ дохил мешаванд, татбиқи дурусти онҳо дар амал, пешниҳод кардани ҳуқуқ ва манфиатҳои ташкилотҳои ғайридавлатию ғайритиҷоратӣ муайян карда шавад.
Муайян карда шавад, ки намояндаи доимӣ аз ҷониби Палатаи ҷамъиятӣ аз ҷумлаи кормандони ташкилотҳои ғайридавлатию ғайритиҷоратие, ки дар рушди ҷомеаи шаҳрвандӣ саҳм гузоштаанд ва ҳангоми ҳимояи ҳуқуқ ва озодиҳои шаҳрвандон фаъолнокӣ нишон додаанд ва ба эҳтироми халқ сазовор шудаанд, ба вазифа таъин ва аз он озод карда мешаванд.
7. Муқаррар карда шавад, ки:
на камтар аз 50 фоизи ҳайати шӯроҳои ҷамъиятӣ дар назди мақомоти давлатӣ (минбаъд – шӯроҳои ҷамъиятӣ) намояндагони ташкилотҳои ғайридавлатию ғайритиҷоратӣ мебошанд;
 ҳайати шӯроҳои ҷамъиятӣ бо қарори роҳбари мақомоти давлатӣ дар ҳар ду сол пас аз мувофиқа бо Палатаи ҷамъиятӣ тасдиқ карда мешавад;
 шумораи умумии аъзои шӯроҳои ҷамъиятӣ аз 15 нафар камтар буда наметавонад;
шуъбаи робита бо ҷомеаи (ё хидмати матбуоти) мақомоти давлатӣ мақоми кории шӯроҳои ҷамъиятӣ мебошад, фаъолияти ташкилӣ, методӣ ва иттилоотии онҳоро таъмин менамояд.
8. Аз 1 майи соли 2021 портали ягонаи интерактивии «Шаффоф хайрия» («Хайрияи шаффоф») ба кор дароварда шавад, ки ба ҷамъоварӣ ва тақсимоти мутамаркази маблағҳои хайру эҳсон, мониторинги истифодаи нишонадор ва мақсадноки онҳо, таъмини автоматикунонии пурра ва шаффофияти ин равандҳо имкон медиҳад, инчунин барои хайркунандагон бобати пайгирии истифодаи маблағҳои худӣ имконият фароҳам меорад.
9. Муқаррар карда шавад, ки хароҷоти марбут ба таҳия ва ба кор андохтани Портали ягонаи интерактивии «Шаффоф хайрия» («Хайрияи шаффоф») аз ҷониби Фонди ҷамъиятии «Шафқат ва тандурустии Ӯзбекистон» маблағгузорӣ карда мешаванд.
Муайян карда шавад, ки мушовири Сарвазир — сардори Департамент оид ба масъалаҳои рушди технологияҳои IT, телекоммуникатсия ва фаъолияти инноватсионии Девони Вазирон О.М. Умаров ва муовини якуми вазири рушди технологияҳои иттилоотӣ ва коммуникатсионӣ О. Пекос барои оғози саривақтии Портали ягонаи интерактивии «Шаффоф хайрия» («Хайрияи шаффоф»), ҳамгироӣ бо системаи иттилоотии «Феҳристи ягонаи ҳифзи иҷтимоӣ», дар ҳолати зарурӣ таҳия ва пешниҳоди таклифот барои такмил додани қонунгузорӣ шахсан масъул мебошанд.
10. Ба эътибор гирифта шавад, ки дар соли 2021 дар Ҷумҳурии Қароқалпоқистон, вилоятҳои Андиҷон, Қашқадарё, Намангон, Сурхондарё, Тошканд, Фарғона ва шаҳри Тошканд «Хонаҳои ташкилотҳои ғайридавлатию ғайритиҷоратӣ» созмон дода мешаванд.
Шӯрои Вазирони Ҷумҳурии Қароқалпоқистон (Қ. Сариев), ҳокимиятҳои вилоятҳои Андиҷон (Ш. Абдураҳмонов), Қашқадарё (З. Мирзаев), Намангон (Ш. Абдуразаков), Сурхондарё (Т. Боболов), Тошканд (Д. Ҳидоятов), Фарғона (X. Бозаров) ва шаҳри Тошканд (Ҷ. Артиқхӯҷаев):
 «Хонаҳои ташкилотҳои ғайридавлатию ғайритиҷоратӣ»-ро ба истифода диҳанд, инчунин онҳоро бо лавозимоти зарурии идоравӣ, мебел, инвентар, техника ва дигар воситаҳо таъмин кунанд;
дар ин биноҳо ташкилотҳои навтаъсиси ғайридавалатию ғайритиҷоратие, ки дар соҳаҳои дорои аҳамияти иҷтимоӣ дар асоси ҳуқуқи истифодаи ройгон фаъолият мекунанд, ҷойгир карда шаванд.
Ба раиси Шӯрои Вазирони Ҷумҳурии Қароқалпоқистон, ҳокимони вилоятҳо ва шаҳри Тошканд тавсия дода шавад, ки «Хонаҳои ташкилотҳои ғайридавлатию ғайритиҷоратӣ»-ро дар ноҳияҳо (шаҳрҳо) дар асоси объектҳои холӣ ва бесамар истифодашавандаи моликияти давлатӣ бо назардошти талаботи ташкилотҳои ғайридавлатию ғайритиҷоратӣ созмон диҳанд.
11. Ба эътибор гирифта шавад, ки аз ҷониби гурӯҳҳои корӣ иборат аз кормандони масъули вазорату идораҳои дахлдор ва ташкилотҳо тавассути баромадан  ба ҳамаи минтақаҳо «Харитаҳои роҳ» таҳия шудааст, ки ба таҳкими минбаъдаи фаъолияти ташкилотҳои ғайридавлатию ғайритиҷоратӣ, татбиқи лоиҳаҳои муштарак бо мақомоти давлатӣ, ҳалли мушкилоти таъҷилӣ дар маҳалҳо, ба монанди тандурустӣ, фарҳанг, варзиш, шуғл, хидмати иҷтимоӣ, экология, сохтмон, кадастр, нақлиёт ва хоҷагии коммуналӣ нигаронда шудаанд.
Муовини сарвазир Б.А.Мусаев якҷоя бо Шӯрои Вазирони Ҷумҳурии Қароқалпоқистон, ҳокимиятҳои вилоятҳо ва шаҳри Тошканд дар тӯли ду ҳафта «Харитаҳои роҳ»-ро, ки ба дастгирии фаъолияти ташкилотҳои ғайридавлатию ғайритиҷоратии ин минтақаҳо, бо онҳо ривоҷ додани шарикии иҷтимоӣ барои ёфтани роҳҳои ҳалли мушкилоти мубрами маҳалҳо дар соли 2021 нигаронда шудаанд, тасдиқ кунад, инчунин назорати мунтазами иҷрои пурра ва хушсифати онҳро муқаррар намояд.
12. Ба палатаҳои Олий Маҷлис тавсия дода шавад, ки якҷоя бо Палатаи ҷамъиятӣ, Вазорати адлия, Вазорати молия ва вазорату идораҳои манфиатдори дигар дар давоми ду моҳ системаи ягонаи амудии дастгирии давлатии ташкилотҳои ғайридавлатию ғайритиҷоратӣ ва институтҳои дигари ҷомеаи шаҳрвандиро ҷорӣ кунанд. Дар ин бобат, аз ҷумла, инҳо ба назар гирифта шаванд:
тағйир додани шакли ташкилию ҳуқуқии Фонди ҷамъиятии дастгирии ташкилотҳои ғайридавлатию ғайритиҷоратӣ ва институтҳои дигари ҷомеаи шаҳрвандии назди Олий Маҷлис;
содда кардани тартиби пешниҳоди субсидияҳои давлатӣ, грантҳо ва фармоишҳои иҷтимоӣ;
равона намудани маблағҳои ҷудошуда бо тартиби афзалиятнок ба фармоишҳои иҷтимоӣ барои ҳалли мушкилот дар соҳаҳое, ба монанди маориф, тандурустӣ, фарҳанг, варзиш, шуғл, хидматрасонии иҷтимоӣ, экология, сохтмон, кадастр, нақлиёт, хоҷагии коммуналӣ;
муайян кардани мушкилоти мавҷуда, таҳлили амиқи онҳо, таҳияи пешниҳодҳо барои ҳалли онҳо, таъмини назорати ҷамъиятӣ аз болои иҷрои онҳо.
13. Палатаи ҷамъиятӣ:
а) якҷоя бо Вазорати адлия ва Агентии кор бо ҷавонон вуруди Ӯзбекистонро ба сафи як қатор кишварҳои пешрафтаи ҷаҳон оид ба Индекси умумиҷаҳонии хайру эҳсон (The World Giving Index) таъмин намояд;
б) якҷоя бо Вазорати адлия ва Агентӣ оид ба  мубориза бо коррупсия дар муддати се моҳ:
тартиби амалияи назорати ҷамъиятии институтҳои ҷомеаи шаҳрвандиро бо боздид ба мақомоти давлатӣ таҳия ва татбиқ намояд;
ба Девони Вазирон лоиҳаи қонунеро, ки муқаррар намудани ҷавобгарии маъмуриро барои вайрон кардани қонунгузории назорати ҷамъиятӣ пешбинӣ мекунад, тақдим намояд.
14. Агентии миллии ахбор (А. Кӯчимов) якҷоя бо Ширкати миллии телевизион ва радио (А. Хаджаев), Клуби байналмилалии матбуот (Ш. Қудратхоҷаев), Ассотсиатсияи миллии воситаҳои ахбори оммавии электронӣ (Ф. Абдухаликов) оид ба васеъ равшан намудани мақсад ва вазифаҳои Фармони мазкур баромадҳо ва барномаҳои мавзӯӣ ташкил кунанд.
15. Ба зиммаи муовини Сарвазир Б.А.Мусаев, вазири адлия Р.Қ.Давлетов, раиси Шӯрои Вазирони Ҷумҳурии Қароқалпоқистон, ҳокимони вилоятҳо ва шаҳри Тошканд барои ташкили татбиқи самарабахши Фармони мазкур масъулияти шахсӣ гузошта шавад.
Муҳокимаи рафти иҷрои Фармони мазкур, ҳамоҳангсозӣ ва назорат аз болои фаъолияти идораҳои барои иҷрои он масъул ба зиммаи Сарвазири Ҷумҳурии Ӯзбекистон А.Н. Арипов ва мушовири Президенти Ҷумҳурии Ӯзбекистон Р.С.Қосимов гузошта шавад. 
Дар бораи самаранокии тадбирҳои андешидашуда то 1 июли соли 2021 ва то 1 январи соли 2022 ба Президенти Ҷумҳурии Ӯзбекистон маълумот дода шавад.

 Президенти  Ҷумҳурии Ӯзбекистон Ш. МИРЗИЁЕВ

Шаҳри ТОШКАНД,
4 марти соли 2021.

ТАФСИРИ ХУДРО ГУЗОРЕД: