Мусоҳиба бо бастакори маъруф Азиза Содиқова

Мусоҳиба бо бастакори маъруф Азиза Содиқова
Дар арафаи Рӯзи қабули парчами давлатии Ҷумҳурии Ӯзбекистон, хабарнигори АИ «Дунё» дар Берлин бо оҳангсози маъруфи ӯзбек, ки ба «Дафтарчаи тиллоӣ»-и сафорати Ӯзбекистон дар Олмон шомил шудааст, Азиза Содиқова суҳбат кард, ки вай дар бораи худ, нақшаҳои эҷодӣ ва хоҳиши алоқадри ҳол саҳм гузоштан ба ҳаёти фарҳангии ҷумҳурӣ нақл кард.
Азиза Содиқова лауреати Озмуни байналмилалии «Young Euro Classic», барандаи ҷоизаи Вазорати фарҳанги Олмон — «Кunst-Forderpreis» ва Сенати Берлин ҷоизаи «Europаischer Komponistenpreis» мебошад.
— Шавқи шуморо ба соҳаи бастакорӣ чӣ барангехт?
— Ман дар оилаи бастакори маъруф, асосгузори операи ӯзбек ва Иттифоқи бастакорони Ӯзбекистон Толибҷон Содиқов, офарандаи нахустин операи ӯзбекии «Лайлӣ ва Маҷнун» ба дунё омадаам. Ман аз хурдӣ дар фазои мусиқӣ калон шудам. Дар хонаи мо аксар вақт шабҳои мусиқӣ баргузор мешуданд, ки дар он ҳунармандони мусиқии халқӣ ва классикӣ ҳузур доштанд ва меҳмонони хориҷӣ низ ташриф меоварданд.
Табиист, ки чунин муҳити зист касби ояндаи маро низ муайян кардааст. Аллакай дар синни панҷсолагӣ ман хонандаи литсейи махсусгардонидашудаи ҷумҳуриявии мусиқии ба номи Успенский шудам. Сипас таҳсилро дар Бритониёи Кабир идома додам, ки дар он ҷо ягона донишҷӯи Консерваторияи Шоҳигарии Бирмингем будам, ки дар як вақт дар ду факултет: бастакорӣ ва орган таҳсил кардам.
— Таҳсил дар хориҷа барои шумо бо  чӣ хотирмон буд?
— Дар баробари таҳсил, ман ҳамроҳи гурӯҳи мусиқии худ ба консертҳо дар саросари Аврупо рафтам. Хусусан баромадҳоямон дар Париж хотирмон буд, ки дар он ҷо ман имкони фаромӯшнашавандаи иҷрои мусиқӣ  дар собори Нотр-Дам, калисоҳои Сент-Эсташ, Сент-Сюлпис, Сент-Клотилдро доштам.
— Чаро барои идомаи роҳи эҷодии худ Олмонро интихоб кардед?
— Олмониҳо бо муҳаббати хосаашон ба мусиқӣ дар байни халқҳои Аврупо фарқ мекунанд. Онҳо ҳам оҳангҳои классикӣ ва ҳам самти авангардӣ, инчунин мусиқинавозон ва рассомони хориҷиро қадр мекунанд. Аз ин рӯ, масалан, рассомон ва навозандагони тамоми ҷаҳон ба Берлин майл доранд.
Дар ин робита, вақте ки маро пас аз таҳсил ба Олмон даъват карданд, ман ба зудӣ розӣ шудам. Дар ин ҷо фаъолияти эҷодиамро ҳамчун оҳангсоз оғоз кардам. Айни замон ман бо ансамблҳо ва дирижёрҳои мухталифи ҷаҳон ҳамкорӣ мекунам ва мусиқӣ менависам.
Дар шаҳр зиёда аз 2000 бастакор эҷод мекунанд. Маъруфтарин дирижёрҳо, рассомон ва сарояндагони операи ҷаҳон зиндагӣ мекунанд. Ҳоло он маркази мусиқӣ ва санъат аст.
— Дар бораи нақшаҳои мусиқиатон нақл мекардед. Дар айни ҳол дар болои чӣ гуна асарҳо кор мекунед?
— Ман ҷанбаҳои гуногуни «мусиқии нав»-ро: аз техникаи ғайрианъанавии асбобҳо, таҷриба гузарондан дар унсурҳои театри мусиқӣ, ки дорои ҷузъҳои мураккаби сохторӣ ва ритмикӣ мебошанд, сар карда, то таъсирбахштарин драматургияи устодони мусиқии романтикӣ ба итмом мерасанд, меомӯзам.
То имрӯз асарҳои мусиқии ман дар толори консертии Лондон «Queen Elisabeth Hall», дар филармонияи Берлин ва Консертхаус, дар «Elbphilharmonie»-и Гамбург, дар «Beethovenhalle»-и  Штутгарт, дар Би-Би-Си Proms ва дар саҳнаҳои бонуфузи мусиқии Русия, Литва, Австрия, Амрико, Чин бомуваффақият иҷро шуданд. 
Инчунин корҳо бобати лоиҳаҳои оркестрӣ барои таркибҳои Берлин зиёданд. Вақт дар Аврупо ҳамеша кам аст ва зарур аст, ки ҷадвали омода кардани партитураро аниқ ба нақша гиред.
Аммо, орзуи неки ман – ҳиссаи муносиб гузоштан ба фарҳанги мусиқии Ӯзбекистон.
Ман дигаргуниҳоеро, ки дар мамлакати мо ба амал меоянд, бо таваҷҷӯҳи зиёд пайгирӣ мекунам, суръати ислоҳотро ҳис мекунам. Аз хона дур бошам ҳам, кӯшиш мекунам, ки аз навигариҳои кишварамон, алалхусус соҳаи фарҳанг бохабар гардам. Қариб ҳар рӯз аз консертҳо, намоишгоҳҳо ва дигар чорабиниҳои фарҳангӣ гузориш дода мешавад. Хусусан аз хабари охирин хушҳол шудам, ки дар ҷараёни сафари сарвари давлатамон ба Қароқалпоқистон таъсиси мактаб-интернати ба опера ва санъати бахшӣ ихтисосонидашуда дар Нуқус эълон шуд.
Бисёр дӯстони дар хориҷбудаи ӯзбекистониам ба Ватанамон баргаштанд. Дар пайи ислоҳот дар Ӯзбекистон, ман низ ният дорам, ки ба нафъи халқам хидмат кунам. Агар дар ҳамкорӣ бо дигар арбобони санъат ба ҳаёти фарҳангии кишвар саҳми худро гузошта тавонам, худро бахтиёр ҳис мекардам.
Дар айни замон, ман инчунин дар болои саундтрек барои аввалин китоби аудиои хориҷӣ аз рӯи романи «Рӯзгори мозӣ»-и Абдулло Қодирӣ кор карда истодаам. Дар ин лоиҳа ситораҳои санъати мусиқии ӯзбеки мо – Аббос Қосимов, овозхонон Манзура, Равшан Намозов низ ширкат доранд. Инчунин сабти радиои бойгонии устодони классикии мо садо медиҳанд.
— 18 ноябр — Рӯзи қабули Парчами давлатии Ҷумҳурии Ӯзбекистон! Парчами Ӯзбекистон барои шумо чиро дарк мегардонад?
— Албатта, парчами ҳар як кишвар яке аз муҳимтарин рамзҳои давлатӣ мебошад, ки дорои маъноҳои беназир ва ба худ хос аст. Аз қадимулайём, ҳамаи миллатҳо ва давлатҳо парчами Ватанро азиз медонистанд ва онро бо сари баланд бардошта меоварданд. Дар парчам решаҳои ватан, ки халқҳоро тарбия кардааст, арзишҳои беназири ба тарзи ҳаёт ва менталитети одамон хос таҷассум ёфтааст.
Агар шумо ба парчами давлатии Ҷумҳурии Ӯзбекистон назар афканед, пеш аз ҳама мебинед, ки муҳимтарин хусусиятҳо ва анъанаҳои Ватан ва халқи мо – дӯстӣ, ошкорбаёнӣ, сулҳ ва меҳмоннавозӣ инъикос ёфтааст. Ин мафҳумҳо дар замонҳои мухталиф, ҳатто дар рӯзҳои озмоиш ва рӯзҳои душвор зоҳир шуда, аҳамияти худро гум накардаанд.
Ман фикр мекунам, ки се ранг дар парчам «майдон»-и ба худ хосро муайян мекунад. Ранги сафед, ки дар навбати аввал диққатро ба худ ҷалб мекунад, рамзи нур, сулҳ ва камолот мебошад. Сабз рамзи эҳёи баҳорӣ, таҷдид ва ҳаёти нави табиат аст. Аз замонҳои қадим ин ранг ҳамчун рамзи умедҳои олӣ пазируфта шудааст. Он дар парчамҳои бисёр кишварҳо ва халқҳо умеди дурахшонро ба муваффақиятҳои оянда инъикос мекунад. Ниҳоят, рангҳои кабуди осмони соф дар парчами кишвари мо инъикос меёбанд. Ин рамзи ҳамоҳангии бепоён ва саъйи қалб ба бузургӣ аст.
Инчунин дурахши  ситорагон дар осмони беканори шабона инъикос ёфтааст. Ва боз ду тасмаи арғувонии азиз ва назаррас. Дар онҳо рамзҳои ду дарё — Амударё ва Сирдарёро дидан осон аст, ки бо оби ҳаётбахши худ ба сарзамини мо ҳаёт мебахшанд. Ин рахҳои сурх ба манбаъҳое монанданд, ки замин ва ҳаёти моро бо нерӯи рӯшноӣ ва вайроннашаванда ғизо медиҳанд. Ҳилоли Аҳмар инчунин рамзи навигарӣ ва беғуборӣ аст, аз тарафи дигар, он бо манбаъҳои бостонӣ, асос ва қоидаҳои маънавият, ки аз замонҳои қадим дар сарзамини ҳосилхези мо маскан гирифтаанд, зич вобастагӣ дорад.
Парчами давлатии Ҷумҳурии Ӯзбекистон рамзи миллии гузаштаи бузург, ҳозираи пурҷалол ва ояндаи дурахшони мо мебошад. Парчами ман шараф ва ифтихори ман аст!

АИ «Дунё»,
БЕРЛИН.