ШУҒЛ БО ТАРБИЯИ ҶИСМОНӢ ВА ВАРЗИШ БОЯД БА ҚИСМИ ҶУДОНОПАЗИРИ ҲАЁТАМОН ТАБДИЛ ЁБАД

Дар мамлакати мо дар тӯли солҳои охир барои васеъ бо тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш шуғл варзидани аҳолӣ як қатор корҳои самарабахш амалӣ мегарданд.

Дар мамлакати мо дар тӯли солҳои охир барои васеъ бо тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш шуғл варзидани  аҳолӣ як қатор корҳои самарабахш амалӣ мегарданд.
Дар натиҷа, рӯз то рӯз сафи тарафдорони тарзи ҳаёти солим дар байни аҳолӣ меафзояд.
Фармони Президенти кишвар «Дар бораи чораҳои васеъ ҷорӣ намудани тарзи ҳаёти солим ва рушди минбаъдаи варзиши оммавӣ» аз 30 октябри соли 2020 чунин вазифаҳоро, ба монанди ташаккули пойгоҳи моддию техникии замонавӣ барои шуғл варзидан бо тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш дар муассисаҳои таълимии томактабӣ, таҳсилоти умумӣ, миёнаи махсус, касбӣ ва дигар муассисаҳо, бунёди роҳҳои пиёдагард ва велосипедронӣ, таҳияи барномаҳои сохтмон ва таҷҳизоти иншоотҳои варзишӣ дар муассисаҳои варзишии бачагона ва наврасони хар як ноҳия (шахр) ва дар дигар муассисахои тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш муайян менамояд.
Бо мақсади истифодаи самараноки толорҳои варзишӣ дар иншооти варзишии пӯшида инвентаризатсияи 5359 толори варзишии муассисаҳои таълимӣ гузаронида шуд. 4235-тои онҳо дар охири рӯзи хониш барои истифодаи оммаи васеъ омода карда шуданд. Дар натиҷа имконият фароҳам оварда шуд, ки ҳар рӯз беш аз 473 ҳазор нафар бо варзиш машғул шавад. Дар ноҳияҳо ва шаҳрҳои ҷумҳурӣ мактабҳо аз рӯи 22 намуди афзалиятнок, 19 намуди умедбахш ва 18 намуди рушдёбандаи варзиш, 112 муассисаи таҳсилоти олӣ  — аз рӯи 18 намуди варзиш ихтисос дода шудаанд.
Имрӯзҳо дар 6 ҳазор мактаби ҷумҳурӣ 29517 маҳфили варзишӣ оид ба намудҳои гуногуни варзиш ташкил карда, 780 ҳазор хонанда ба онҳо фаро гирифта шудааст. Дар ин маҳфилҳо зиёда аз 19 ҳазор муаллимони тарбияи ҷисмонӣ кор мекунанд.
Ҳамзамон, 4709 мураббии мактаби варзишӣ дар толорҳои варзишӣ ва дар майдонҳои 4361 мактаб сексияҳои варзишӣ ташкил карданд, ки дар онҳо зиёда аз 235 ҳазор хонандагони мактаб шуғл меварзанд. Инчунин, дар 268 маҳфили варзишии 70 муассисаи таҳсилоти олӣ 35887 нафар донишҷӯён ба варзиш машғуланд. Ғайр аз ин, дар 1625 бахши иншооти хусусии варзишӣ 93384 нафар ҷавонписарон ва духтарон ба варзиш машғуланд.
Дар толорҳои варзишӣ ва майдончаҳои 7583 мактаб ва беш аз 80 муассисаи таҳсилоти олӣ аз соати 17.00 то 23.00 барои машғулиятҳои ройгони варзишӣ шароити зарурӣ фароҳам оварда шудааст. 7905 мураббиёни ба маҳаллаҳо вобаста карда шуда, бо ҷавонони аз 18 то 30-сола машғулот мегузаронанд.
Кори ҷалб намудани аҳолӣ ба мактабҳои варзишӣ, толорҳои мактабҳои олӣ ва миёна натиҷа дода истодааст. Аҳолӣ, алалхусус ҷавонон, бештар бо намудҳои гуногуни варзиш бештар машғул мешудагӣ шуданд.
Инчунин дар мамлакати мо корҳо оид ба такмили минбаъдаи инфрасохтори варзиш идома доранд. Дар Тошканд, Самарқанд, Бухоро, Қаршӣ ва инчунин дар вилояти Тошканд имрӯз «Пайроҳаҳои тандурустӣ» барои давидан, пиёда сайр кардан  ва велосипедронӣ дар дарозии умумии 55 километр ташкил карда шуданд.
Дар соли 2020 40 иншооти варзишӣ ба истифода дода шуданд. Дар натиҷа, ҳар рӯз боз 24 ҳазор нафар метавонанд дар иншооти варзишӣ тамрин кунанд. 707 майдончаи Workout, 802 майдончаи стритбол ва 2129 толори машқҳо дар маҳаллаҳо барои варзиши ҷавонон сохта шуданд. Соли гузашта 284 иншооти варзишӣ бо 73 намуди таҷҳизоти муосири варзишӣ ба маблағи 25,4 миллиард сӯм муҷаҳҳаз карда шуданд. Дар минтақаҳои ҷумҳурӣ аз ҳисоби 140 миллиард сӯми қарзи имтиёзнок 370 муассисаи хусусии варзишӣ сохта шуданд, ки зиёда аз 44 ҳазор ҷавонон ба онҳо ташриф меоранд.
Дар натиҷаи шароити фароҳамовардашуда, шумораи одамоне, ки мунтазам бо варзиш машғуланд, дар тӯли солҳои 2016-2020 аз 7 то 19 фоиз зиёд шуданд.
Ҳамзамон, дар асоси фармони Президент бо мақсади фароҳам овардани шароит барои ҷалби ҷавонон ба тарбияи ҷисмонӣ дар вазорату идораҳо ва ташкилотҳо вазифаи «Таблиғгари варзиш» ҷорӣ карда шуда, ба шахсоне, ки ин вазифаро бар ӯҳда доранд, вазифаҳои муайян супорида мешаванд. Аз соли 2021 ба музди меҳнати базавии онҳо амалиёти пардохтани иловапулии 20-фоиза ҷорӣ гардид.
Иҷрои вазифаҳои муҳим барои боз ҳам беҳтар кардани саломатии аҳолӣ тавассути бо тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш шуғл варзидани онҳо хидмат хоҳад кард.
Дар соли гузаштаи 2020 дар тамоми ноҳияҳо ва шаҳрҳои ҷумҳурӣ таҳти шиори «5 ҳазор қадам барои саломатӣ» иқдоми пиёдагардон баргузор гардид. Ба ҳисоби миёна ба ин амал тақрибан 560 ҳазор нафар ҷалб карда шуданд. Зиёда аз 176 ҳазор чорабиниҳои оммавии варзишӣ оид ба давидан, пиёдагардӣ, велосипедронӣ, бадминтон, стритбол, воркаут ва дигар намудҳои варзиш низ ташкил карда шуданд. Дар ин мусобиқаҳо 4,3 миллион нафар иштирок карданд.
Бо мақсади тарғиби варзиши сабук дар байни аҳолӣ, аз ҷумла давидани оммавӣ, марафонҳои Samarkand Half Marathon, «Янги нафас», Tashkent Marathon, Save Aral ва ниммарафон баргузор шуданд. Дар онҳо зиёда аз 60 ҳазор шаҳрвандон ширкат варзиданд.
Ғайр аз ин, мусобиқаи футболи «Тӯби чармӣ» баргузор гардид, ки он ҷавонони тамоми маҳаллаҳоро фаро гирифт, инчунин мусобиқаҳо барои ҷоми Сарвазир, ҳокимон, роҳбарони соҳаҳо дар байни коргарон ва хизматчиён баргузор шуданд. Шумораи умумии мусобиқаҳо тақрибан 2800 ададро ташкил дод, ки дар онҳо беш аз 640 ҳазор нафар ширкат варзиданд. Дар доираи ҳафтаи варзишии соли 2020 тасдиқшуда, бо иштироки қариб 2,8 миллион нафар 24 ҳазор чорабиниҳо гузаронида шуданд.
Чунин чорабиниҳои варзишӣ имсол низ баргузор мешаванд, ки барои онҳо як қатор вазифаҳои дахлдор муайян карда шуданд.
Аз ҷумла, дар давоми соли 2021 дар маҳалҳо беш аз 50 ҳазор чорабиниҳои оммавӣ ташкил карда мешаванд, ки ба ҷалби васеи ҷавонони муташаккил ба онҳо диққати махсус дода мешавад. Дар натиҷа, шумораи ҷавононе, ки ба варзиш машғуланд, аз 2,7 миллион ба 3 миллион мерасад. Дар мактабҳои таҳсилоти ҳамагонӣ азназаргузаронӣ-озмунҳои «Якҷоя бо мо иҷро кун, мисли мо, аз мо беҳтар иҷро кун!»,  мусобиқаҳои варзишии телевизионии «Стартҳои шавқовар», ҷашнвораҳои «Варзиш дар мактаби талими ҳамагонӣ», азназаргузаронӣ-озмунҳои «Муассисаҳои тарбияи ҷисмониаш рушдкарда» ташкил  хоҳанд шуд.
Аз моҳи январи соли равон баргузор намудани мусобиқаҳои мақсаднок дар асоси низоми «маҳаллабай» таҳти шиори «Варзишро дӯст дор, бо варзиш зиндагӣ кун» бинобар чунин намудҳои варзиш, аз қабили бадминтон, тенниси рӯи миз, волейбол, баскетбол, футболи хурд, шоҳмот ва шашка ба роҳ монда шудааст.
Мусобиқаҳо дар ҳар як минтақаи кишвар соле 2 маротиба аз рӯи 6 намуди варзиш баргузор мешаванд ва дар се марҳила 9155 маҳалла ва 8,6 миллион нафарро фаро мегиранд.
Имрӯз, дар давраи пандемия, таҳкими саломатии аҳолӣ тавассути ҷалби онҳо ба тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш яке аз вазифаҳои муҳимтарин ба ҳисоб меравад. Зеро, ҳар яки мо бояд донем: шуғл варзидан бо тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш — зарурати ҳаётан муҳим аст.

Ҷавоҳир ТОШХӮҶАЕВ,
мухбири ӮзА.

ТАФСИРИ ХУДРО ГУЗОРЕД: